زندگی در دهکده آلزایمر

روزنامه خراسان – فاطمه قاسمی: آلزایمر یک بیماری پیشرونده از دست دادن حافظه و سایر عملکردهای مهم ذهنی است که منجر به اختلال در مهارت های فکری و اجتماعی، ارتباط، گفتار، قضاوت و بسیاری از جنبه های عملکرد روزانه مغز می شود. گاهی اوقات بیماری آنقدر شدید می‌شود که زندگی روزمره افراد را تغییر می‌دهد، مثلاً ممکن است خوردن یا پختن غذاهای سالم را فراموش کنند یا نوشیدن مایعات کافی را فراموش کنند که منجر به کم‌آبی بدن می‌شود. و مشکلات سلامت فعلی برای بیماری به طور موقت علائم را بهبود می بخشد، اما ممکن است در به حداکثر رساندن کارایی، حفظ استقلال بیمار و سلامت روان بسیار موثر نباشد.

در این میان، یک واقعیت عجیب در مورد هلند که اکثر مردم جهان از آن بی اطلاع هستند این است که در آن دهکده ای برای آلزایمر وجود دارد! در شهر کوچک Vesp در هلند، دهکده ای محصور به نام دهکده هوگویک وجود دارد. این روستا برای مراقبت از افراد مسن مبتلا به آلزایمر طراحی شده است و تنها افرادی که از آلزایمر یا زوال عقل رنج می برند اجازه اقامت در آن را دارند.

جالب است بدانید که بر اساس آخرین داده های سازمان جهانی بهداشت در سپتامبر 2019، بیش از 50 میلیون نفر در جهان به بیماری آلزایمر مبتلا هستند و سالانه حدود 10 میلیون مورد جدید تشخیص داده می شود و تخمین زده می شود که این تعداد به این بیماری برسد. 82 میلیون تا 2030 و 2050 تا 2050. 152 میلیون نفر در کشورهای کم درآمد. در مورد زندگی امروزی به معرفی سبک زندگی مردم روستای هوگویگ هلند می پردازیم، روستایی که بارزترین تفاوت آن با روستاها و شهرستان های دیگر این است که پرستاران و پزشکان زیادی در شبانه روز مشغول به کار هستند و حواسشان وجود دارد. نیز ظریف هستند. در این روستا افراد مسن زندگی می کنند تا مشکلی برای سلامتی آنها وجود نداشته باشد.

مراحل شکل گیری ایده ایجاد روستای “هاگویک”

در شهر کوچک Vesp در حومه آمستردام هلند، دهکده ای محصور به نام Hogwick وجود دارد که رسانه ها به آن لقب «دهکده آلزایمر» داده اند. این روستا با هدف نگهداری و زندگی سالمندان و بیماران آلزایمر طراحی و ساخته شده است. هاگویک قبلا به عنوان یک بیمارستان معمولی آلزایمر در سال 1993 عمل می کرد. بنیانگذار و ایدئولوگ دهکده، ایوان ون آمرونگن، خود کارمند بیمارستان هاگویک بود.

وقتی از مادرش در مورد سکته ناگهانی و مرگ پدرش تماس گرفت، تنها فکری که او را آرام کرد این بود که پدرش هرگز در خانه سالمندان زندگی نکرده بود. از آن زمان به بعد تصمیم گرفته است که خانه های سالمندان را قابل زندگی تر، لذت بخش تر، واقع بینانه تر، با خدمات مراقبتی انسانی تر و دور از محیط بیمارستان کند. فرانک وندلن و مایکل بول، که هر دو از الهامات شخصی قوی برای طراحی سایت برخوردار بودند، معماری روستا را پذیرفتند.

فرانک که یک کودک ناشنوا و مادربزرگ آلزایمر با مایکل بود، به خوبی از چالش های مراقبت از این بیماران آگاه بود. فرانک برای اجرای بهتر کیفیت زندگی در این شهر هفته ها در میان این بیماران به عنوان پزشک مقیم زندگی کرد تا با تمام دغدغه ها و امکانات مورد نیاز برای زندگی بهتر این افراد آشنا شود. Hogwick مجهز به بهترین و به روزترین امکانات رفاهی و ایمنی برای محافظت از ساکنان خود است. ساختمان ها از نظر ظاهری شبیه به هم هستند و هیچ ویژگی خاصی ندارند، اما در عوض دارای تمام تمهیدات لازم برای یک زندگی شاد و عادی برای بیماران آلزایمر هستند.

فضاهای سرپوشیده، عمومی و خصوصی همگی با توجه به نیاز این بیماران طراحی شده و مسیرها، ورودی ها و خروجی های این روستا به گونه ای طراحی شده است که بیماران در یافتن راه آسیبی نبینند و دچار سردرگمی نشوند. این روستا ابتدا در سال 1388 با 23 خانه برای 152 سالمند در مساحتی معادل 10 زمین فوتبال ساخته شد و در سال های بعد با گسترش فضا بر تعداد خانه ها و ساکنان افزوده شد. هزینه ساخت هوگوک 19.3 میلیون یورو بوده که بیشتر آن توسط دولت هلند و بقیه توسط سازمان های محلی تامین شده است.

7 سبک زندگی انتخاب شده توسط ساکنان

در هاگویگ، هر سالمند بسته به سبک زندگی قبلی و سطح سلامتی خود در خانه های مختلف با امکانات متفاوت زندگی می کند. سبک زندگی در این روستا به دسته های شهری، لوکس، عمومی، مذهبی، صنعتی، اندونزیایی و فرهنگی تقسیم می شود. خواسته ها، استانداردها، تاریخچه زندگی، علایق بیمار و تعامل با خانواده بیمار، سبک زندگی هر فرد تازه وارد را تعیین می کند.

در مرحله بعد، ساکنین خود بر اساس فرضیات رایج نوع خانه، هم اتاقی، کارکنان مراقبت، خدمات و چیدمان را انتخاب خواهند کرد. ساکنان در هر سبک زندگی، تمام آزادی شخصی و حریم خصوصی آنها باید به طور نامحسوس محافظت شود. البته این کنترل به این معنا نیست که در زندگی روزمره و محیط خود تعیین کننده نیستند. به عنوان مثال، در سبک زندگی صنعتی، ساکنان نسبت به حرفه و شغل خود تعصب دارند و این عشق به کار موضوع مورد علاقه آنها برای صحبت با هم اتاقی هایشان است. لوله کش، نجار، بنا و… بودند و فضای این مردم گرم و راحت با چیدمانی سنتی است.

مهم ترین سرگرمی این افراد در خانه، آشپزی قدیمی است. همچنین گاهی از مهارت این افراد برای کارهای ساده در روستا استفاده می شود. هنر، فرهنگ و ادبیات علایق مشترک ساکنان سبک زندگی فرهنگی است. این افراد به کتاب خواندن علاقه دارند و از تئاتر، فیلم، موزه و کنسرت لذت می برند. هر روز یک صبحانه سخاوتمندانه از چوب سدر سرو می شود و در شام و ناهار یا برای احتیاط به سبک اندونزیایی چیزی که اهمیت دارد یک وعده غذایی با هم و دو وعده غذای گرم است که یکی اندونزیایی و دیگری هلندی کلاسیک است.

ویژگی های جالب دهکده آلزایمر

هر خانوار دارای شش تا هشت نفر با رایج ترین چهره و یک یا چند کارمند مدیریت ثابت بسته به سبک زندگی و هماهنگی فعالیت های خانوار است. در همه خانوارها مانند خانوارهای معمولی کارهای روزمره مانند آشپزی، باغبانی، نظافت، تعمیرات و … و همچنین خرید روزانه از طریق مغازه های داخل روستا انجام می شود. این روستا دارای کوچه‌ها، میدان‌ها، باغ‌ها و پارک‌هایی است که ساکنان می‌توانند با خیال راحت تردد کنند.

مانند هر روستای دیگری، هاگویک امکانات رفاهی زیادی مانند رستوران ها، سینماها، تئاترها، استخرها، مسیرهای دوچرخه سواری و موارد دیگر را ارائه می دهد. این افراد می توانند در هوای آزاد قدم بزنند، به مسئولان پارک و باغداران کمک کنند و حتی با نشستن روی نیمکتی در فضای باز، روحیه خود را بهبود بخشند. این روستا روی کارهایی که ساکنانش می توانند انجام دهند تمرکز می کند، نه کارهایی که نمی توانند. آلزایمر به شدت تشویق می شود که از نظر بدنی فعال باشند تا مغز آنها به همان اندازه درگیر شود. افراد خارج از روستا نیز می توانند از این امکانات استفاده کنند و بدین ترتیب منبع درآمد دیگری برای مدیریت روستا فراهم شود.

مراقبت نامرئی کادر پزشکی

250 پرستار و پزشک در این روستا به صورت 24 ساعته مشغول به کار هستند و تمام حواسشان به بزرگان روستاست. بهورزان در واقع به درمان بیماران ساکن این روستا نمی پردازند، بلکه فقط به آنها اهمیت می دهند، زیرا معتقدند ساکنان این روستا انسانی هستند که قبل از بیماری حق زندگی عادی دارند و از این نظر او هیچ قصد دارد عادات همیشگی خود را تغییر دهد.

ساکنان نسبت به خانه های سالمندان سنتی کمتر از دارو استفاده می کنند، بهتر غذا می خورند و زندگی شادتری دارند. مراقبین به جای لباس پزشکی و کت سفید، لباس های معمولی روز می پوشند و ظاهراً در نقشی متفاوت به آلزایمر خدمات می دهند تا بیماران دچار اضطراب و ترس نباشند. به عنوان مثال، گاهی پرستاران به صورت غیرمستقیم در نقش نیروی خدماتی، باغبان یا فروشنده از روستاییان مراقبت می کنند.

لطفا خروجی دیگری پیدا کنید!

تنها یک راه برای خروج ساکنان از دنیای تازه محافظت شده خود وجود دارد و آن دری است که به طور شبانه روزی بسته است و به طور نامرئی با تدابیر شدید امنیتی محافظت می شود تا روستاییان گیج نشوند. اگر یکی از اهالی به در خروجی نزدیک شود نگهبان بسیار محترمانه می گوید درب خروجی بسته است و بهتر است دنبال در دیگری بگردید! اما ساکنین آزادند که پرسه بزنند، خرید کنند و خرید کنند، موها و پوست سر خود را در آرایشگاه تمیز کنند، یا در یکی از 25 کلوپ تفریحی و ورزشی در هاگویک کار کنند.

این باشگاه ها علاوه بر فواید روانی، سلامت عمومی جسمانی خود را نیز بهبود می بخشند. دوربین هایی در سراسر روستا نصب شده است تا اهالی را زیر نظر داشته باشند تا به خود آسیبی نرسانند. در یک نمونه جدید از روستایی که در فرانسه ساخته می شود، بیماران می توانند از هم جدا شوند و خانه را ترک کنند و حتی به مناطق سرسبز و جنگلی نقل مکان کنند.

چاپ پول ویژه برای روستاییان

مدیریت امور مالی و مفاهیم عددی اغلب یکی از پیچیده ترین مهارت ها برای بیماران آلزایمر است، تا جایی که می تواند منجر به ناتوانی در تشخیص اعداد و کتاب ها شود. به همین دلیل، هاگویک از پول معمولی استفاده نمی کند و هیچ ارز قانونی در داخل روستا رد و بدل نمی شود. به عنوان یک تعمیم و شبیه سازی از یک زندگی معمولی ماهانه، مقداری پول، اگرچه ارز واقعی نیست، به ساکنان هر خانوار برای خرید مایحتاج کوچک مانند خمیر دندان، تنقلات و مواد مصرفی شخصی پرداخت می شود. ساکنان هر خانواده با توجه به سبک زندگی و نیاز خود تصمیم می گیرند که چگونه این مبلغ را بودجه بندی کنند.

زندگی غیر رایگان اما نسبتا ارزان در این روستا

هزینه مراقبت از هر بیمار آلزایمری برای زندگی در روستا از 5000 تا 6000 یورو در ماه متغیر است، اما بیماران تحت حمایت دولت بسته به درآمد و وضعیت مالی خود از تخفیف و یارانه برخوردار می شوند. هزینه بیمارانی که در یک خانه سالمندان سنتی زندگی می کنند حدود 10000 یورو در ماه است، به این معنی که زندگی در این روستا گاهی ارزان تر از زندگی در یک خانه سالمندان معمولی در شهر است.

مدیران همچنین گزارش‌های روزانه را برای منافع جمعی خانواده‌ها ارائه می‌کنند و به آنها اطمینان می‌دهند که ساکنان دارای تعاملات اجتماعی به اندازه کافی عادی هستند. به این ترتیب، اعضای خانواده بیمار به دلیل ناآگاهی پرسنل از روند مراقبت از بیمار و نگذاشتن زمان کافی برای مراقبت از آنها، باید با اضطراب کمتری مواجه شوند.

محققان در مورد این روستاها چه می گویند؟

بیماری آلزایمر در سال های اخیر به سرعت افزایش یافته است و کارشناسان پیش بینی می کنند که میلیون ها نفر در آینده نزدیک به آن مبتلا خواهند شد. محیط و سبک زندگی این افراد برای سلامتی آنها بسیار مهم است. زندگی در یک جامعه عادی برای بیماران آلزایمر به دلیل آسیب مغزی و ناتوانی در زمینه تمرکز، تفکر و حافظه آسان نیست و این افراد ارتباط خوبی با دیگران برقرار نمی کنند. برخی از این بیماران به تدریج با حوادثی مانند افتادن از ارتفاع، فراموشی مصرف دارو، افسردگی، انزوا و سایر عوارض جانبی به مرگ می رسند.

به گفته پزشکان، محیط زندگی هدفمند و آرام که استانداردهای مراقبت از این بیماران را رعایت می کند، آرامش، اعتماد به نفس، استقلال، هویت شخصی، نشاط و فعالیت را به همراه دارد و این تفاوت روستای هاگویک با سایر پناهگاه هاست.

در یک خانه سالمندان سنتی با ظاهری بیمارستانی، بیمار به وضوح از نوع بیماری مطلع می شود و مدام به او یادآوری می شود که بیمار هستید، نمی توانید از خود مراقبت کنید، همه چیز را فراموش می کنید و غیره، اما در هاگویک ساکنین شما هستند. در خانه بمانید و مانند افراد سالم زندگی کنید و با دیگران تعامل داشته باشید. عملکرد موفقیت آمیز Hugoic در طول سال ها، کشورهای دیگر از جمله ایالات متحده، فرانسه، بریتانیا، ایرلند، آلمان، ژاپن، نروژ، سوئیس و استرالیا را تشویق کرده است تا ایده منحصر به فرد هلند را در این مشکل جهانی به کار گیرند.