راز ریزش های مختلف بورس تهران

این روزها چه بازار منفی باشد چه مثبت، چیزی که بیش از هر زمان دیگری خاص است، فضای ضعیف حاکم بر بورس است. حجم و ارزش معاملات بسیار پایین است و ارقام حوالی خرداد ماه را نشان می دهد، با این تفاوت که نه خبری از گران فروشی است و نه معامله گران دیگری برای خروج از جلسه، آب و آب پرتاب نمی کنند. اما دلیل آن چیست؟

به گزارش دنیای اقتصاد، بورس تهران روزهای کسادی را سپری می کند و معاملاتی که در روزهای اوج سال 99 حدود 30 هزار میلیارد تومان بود، اکنون به سختی سطح 3 هزار میلیارد تومان را تجربه می کند. این کاهش 90 درصدی ارزش معاملات سهام به دلیل قفل شدن سهام در رده های فروش سنگین نیست، بلکه به دلیل ضعف معاملات در دو طرف عرضه و تقاضا است. هیچ خریدار با انگیزه ای در بازار وجود ندارد و تمایل زیادی برای فروش سهام وجود ندارد. این در حالی است که طبق آمار 98 درصد از سرمایه واقعی وارد شده به بازار در 5 ماهه نخست سال 99 از شمول معاملات سهام خارج شده است و در این شرایط انواع بازیگران بورس نیز تغییر کرده است. همچنین فضای انتظار به دلیل بلاتکلیفی ها و البته غیبت یک ماهه خودروسازان به جمع شرکت ها در روز گذشته یکی از مهم ترین دلایل رکود معاملات تالار شیشه ای تلقی می شود.

این روزها چه بازار منفی باشد چه مثبت، فضای کسادی تالار شیشه ای متفاوت از همیشه است. حجم و ارزش معاملات به شدت پایین است و اکنون ارزش کل معاملات بورس (بورس، فرابورس و بورس) به سختی به 3 هزار میلیارد تومان می رسد. این رقم پایین ترین سطح را از ژوئن سال جاری نشان می دهد، اما تفاوت قابل توجهی با کاهش در آن زمان وجود دارد. آن روزها اقتصاد کشور فضای مورد انتظار را داشت. در روزهای قبل از انتخابات ریاست جمهوری، سهامداران با پیش بینی نتایج انتخابات و رئیس جمهور بعدی، ترجیح دادند سهام خود را بازخرید کنند و پس از اعلام نتایج برای حضور در بازار تصمیم بگیرند که حدود 10 ماه به طول انجامید. بهشون نشون نداد شرایطی که بر میزان نوسانات در خطوط فروش سنگینی می کرد باعث یخ زدگی و کاهش ارزش سهام شد.

هرچند این روزها اینطور نیست. نه خبری از فروش هنگفت است، نه دلالان بورس برای خروج از جلسه آب و آب می ریزند، نه خریدار در بازار و نه فروشنده ای که تلاش می کند. اما دلیل آن چیست؟ کارشناسان برای وضعیت فعلی تالار شیشه ای سناریوهای متعددی ارائه می دهند که هر کدام ممکن است شرایط این روزهای بورس تهران را توضیح دهند.

فضای انتظار به دلیل عدم قطعیت

ابهام و بلاتکلیفی نه تنها بر بورس تهران بلکه سایر معاملات در بازارهای دارایی را تحت تاثیر قرار داده و قدرت سرمایه گذاران را برای پیش بینی روند بازار کاهش داده است. در سایه این غیرقابل پیش بینی بودن که البته با چاشنی سیاست های نسنجیده اقتصادی همراه است، فضایی مورد انتظار بازارها را فراگرفته است که خود را در کاهش ارزش معاملات بورس نقش بسزایی نشان داده است. کارشناسان بر این باورند که تقاضای ضعیف مهمترین عامل ریزش در بورس است. اکنون جدای از این تقاضای ضعیف، سهامداران قصد ندارند سهام خود را نقد کنند و دید روشنی نسبت به آینده اقتصادی و سیاسی کشور داشته باشند.

یک ماه بدون ماشین

پس از اختلاف بر سر لغو افزایش قیمت خودرو در اواسط مهرماه و افزایش قیمت‌ها طی 48 ساعت آینده، این سهامداران خودرو جریمه شدند و دارایی‌های آنها در سه خودروساز معلق به مدت نزدیک به یک ماه توقیف شد. اگرچه دیروز بالاخره قفل باز شد و شاهد بازگشت خودروها در بورس بودیم، اما نبود آنها در یک ماه گذشته نشان از کاهش چشمگیر ارزش معاملات داشت. بررسی ها نشان می دهد که خودروسازان جزو گروه هایی هستند که بیشترین جهش سهام را دارند. سه خودروساز معلق شامل خودرو، خسپا و خپارس طبق آمار حدود 30 درصد از سهام شناور را در اختیار دارند و همیشه سهم ویژه ای در ارزش کل معاملات سهام دارند و حق دارند. اما با پایان یافتن این نمادها، رکود معاملات سهام نیز بالاتر از گذشته خود را نشان داد و ارزش معاملات بورس به سختی سطح 2 هزار میلیارد تومان را تجربه کرد.

هنرمندان مختلف این روزها

اخیراً «دنیای اقتصاد» در گزارشی از خروج 97 درصد خرده مالکان از این گروه خبر داده که به مجموع بورسیه های پنج ماهه اول سال 99 اضافه شده است. آمارها نشان می دهد از ابتدای سال تا 19 مرداد 99 که شاخص کل بورس تهران به قله خیره کننده 28 میلیون و 780 هزار واحدی رسید، بیش از 95 هزار میلیارد پول واقعی جذب معاملات بورسی شد. پس از آن با تغییر جهت نماگرهای بورس، شرایط نیز تغییر کرد و در بیشتر روزها نقش فروشنده واقعی به نظر می رسید که منجر به خروج 93 هزار میلیارد تومانی این گروه از سهام شد. فعالان بازار تا پایان معاملات چهارشنبه 17 آذر. به این ترتیب به نظر می رسد تا کنون حدود 98 درصد از سهامداران جدید تنها به بهانه فراتر از حد معمول بودن در سایر بازارها وارد بورس شده و از گزند تورم و کاهش ارزش سرمایه گذاری های خود مصون مانده اند. ، مسیر خروجی را در پیش گرفته اند. شواهد نشان داد سهامدارانی که بیشترین اشتیاق تجاری را داشتند.

حالا که سهامداران احساسی از بورس خارج شده اند، چه گروهی از دلالان بورس در تالار شیشه ای مانده اند؟ کارشناسان این روزها بورس تهران را در سه گروه طبقه بندی می کنند.

سهامداران با تجربه: کارشناسان اتفاق نظر دارند که معامله گران سهام در حال حاضر بیشتر سهامدارانی هستند که در گذشته چنین نوساناتی را تجربه کرده اند و می دانند که کاهش قیمت ها دائمی نخواهد بود. نمونه نزدیک، طولانی ترین رکود تاریخ بورس طی سال های 92 تا 94 بود که بیش از 700 روز به طول انجامید و باعث شد تا اوج های شاخص کل بورس تهران بیش از 30 درصد کاهش یابد. رکودی که بسیار شبیه به رکود فعلی بازار سهام بود، بالاخره یک روز به پایان رسید و مدتی سود قابل قبولی از آن بورس های صبور داشت.

سهامداران ارزنده: دسته دوم معامله گرانی که این روزها در بورس باقی مانده اند، سهامدارانی هستند که همواره نگاهی بنیادی و تحلیلی به پرتفوی خود داشته اند و اکنون معتقدند سهامی که در اختیار دارند از هر لحاظ ارزشمند است و دلیلی ندارد. حراج چوب قیمت گذاری اموال خود را. این معامله گران هر روز و هر دقیقه در حال پیش بینی تمامی متغیرهای اساسی موثر بر معاملات سهام و تطبیق این متغیرها با سود تحلیلی سهام خود هستند و با اطمینان به آینده درخشان پرتفوی خود نگاه می کنند.

سهامداران کم آبی: گروه دیگری از معامله گران این روزهای بورس تهران نیز به نظر می رسد سهامدارانی باشند که در 16 ماه گذشته بیش از نیمی از دارایی خود را از دست داده اند. این گروه از معامله گران را می توان به دو گروه تقسیم کرد. گروهی از سهامداران آسیب دیده که راه دیگری برای پوشش زیان خود نمی شناسند و اکنون برای بهره مندی از چشم انداز بلندمدت معاملات بازار سهام به کارشناسان متکی هستند، تنها راهبرد صبر و انتظار را در پیش گرفته اند و گروه دیگر یک استراتژی دارد. ریسک بالای انتقال سرمایه در بازار دیگری که چشم انداز آن چنان که باید مشخص نیست و تنها می توانند با امید به آینده بورس منتظر بمانند.